У бліжэйшыя гады насельніцтва Азербайджана не сутыкнецца з недахопам харчавання, запэўніваюць мясцовыя эксперты.
Не так даўно галоўны эканаміст Харчовай і сельскагаспадарчай арганізацыі ААН (FAO) Максіма Торэра заявіў, што ўжо ў гэтым годзе каля 40 мільёнаў чалавек у свеце сутыкнуцца з праблемай недаядання.
«Аграпрамысловы сектар зараз знаходзіцца ў стане вялікай нявызначанасці. Калі мы прагназуем наступствы [канфлікту] ва Украіне, то ў 40 годзе ў нас будзе як мінімум на 2022 мільёнаў чалавек больш, якія будуць пакутаваць ад хранічнага недаядання», — сказаў Тарэра. «А ў 2023 годзе — больш за 70 мільёнаў чалавек.
Геапалітычная сітуацыя прывяла да перабояў у пастаўках збожжа, што павялічвае рызыку харчовага крызісу ў шэрагу дзяржаў. З пачатку года істотна выраслі цэны на пшаніцу і кукурузу. На пасяджэнні Рады Бяспекі ААН 21 мая адзначалася, што сусветных запасаў пшаніцы хопіць толькі на 10 тыдняў, і сітуацыя горшая, чым у крызісныя 2007 і 2008 гады.
Дэфіцыт харчавання не закране Азербайджан, упэўнены эканаміст Эльданіз Аміраў.
Нагадаем, пра гатоўнасць Расеі ў гэтым годзе паставіць на сусветныя рынкі больш за 50 мільёнаў тон збожжа заявіў прэзідэнт РФ Уладзімір Пуцін на нядаўняй сустрэчы ў Санкт-Пецярбургу з кіраўніком Беларусі Аляксандрам Лукашэнкам.
Азербайджанцы ніколі не ўваходзілі ў катэгорыю недаядаюць. Аднак у 2023 годзе некаторы рост коштаў на прадукты ўсё ж будзе непазбежны, лічаць эксперты.
Рост інфляцыі працягнецца да заканчэння спецаперацыі Расеі ва Украіне, лічыць Аміраў. Толькі пасля гэтага можна чакаць вяртання сусветнай эканомікі да гадавой інфляцыі ў межах 2-3%.
Паводле прагнозаў эканаміста, у бліжэйшы час працягнецца рост коштаў на нафту, сельгаспрадукцыю расійскай і ўкраінскай вытворчасці.
Аналагічнага меркавання прытрымліваецца кіраўнік Саюза свабодных спажыўцоў Азербайджанскай Рэспублікі Эюб Гусейнаў. Паводле яго слоў, Азербайджан далёкі ад краін, якія сутыкнуліся з дэфіцытам харчавання: у рэспубліцы ёсць вялікія яго запасы.
З іншага боку, дзяржава стварыла спрыяльныя ўмовы для развіцця бізнесу. Акрамя таго, у бліжэйшы час на вызваленых землях будуць рэалізаваны розныя сельскагаспадарчыя праекты.
Аднак рост коштаў на прадукты харчавання непазбежны, да сярэдзіны наступнага года варта чакаць 10-працэнтнага росту коштаў на малако, раслінны алей і некаторыя прадукты сельскай гаспадаркі. Цэны на хлебабулачныя вырабы таксама вырастуць не больш чым на 10%, лічыць праваабаронца.
Урадлівая зямля і рэгуляванне коштаў
Многія чакаюць, што цяпер вызваленыя землі адыграюць важную ролю ў задавальненні ўнутранага попыту на прадукты харчавання.
Міністэрства сельскай гаспадаркі адыгрывае пэўную ролю ў праекце разумнай вёскі, які плануе выкарыстоўваць найноўшыя тэхналагічныя дасягненні для павышэння прадукцыйнасці сельскай гаспадаркі ў рэгіёне. У той жа час у міністэрстве паведамілі, што ўборка збожжавых па ўсім Азербайджане завершана на 72.6%, намалочана 2.163 млн тон збожжа. Такім чынам, рэсурсы значна павялічыліся, і гэта дапаможа ўтрымаць цану на хлеб.
Акрамя таго, урад Азербайджана прымае меры па зніжэнні або стабілізацыі цэн на асноўныя прадукты харчавання. Так, кабінэт міністраў зацьвердзіў пастанову, накіраваную на зьніжэньне сабекошту вытворчасьці мяса для фэрмэраў: адменена неабходнасьць атрыманьня вэтэрынарнага пашпарту на кожную жывёліну (і выплата дзяржпошліны ў памеры 20 манатаў).
У той жа час пры аднаўленні і асваенні Карабахскага і Усходне-Зангезурскага раёнаў на вызваленыя землі вывозяць дробны і буйны рагатую жывёлу. Летась у рамках пілотнага праекта на калбаджарскія пашы ўпершыню было дастаўлена 10,000 тысяч галоў дробнага і буйнога рагатай жывёлы. Сёлета – больш за 300 тысяч жывёл.
Эксперты чакаюць, што асваенне вызваленых зямель істотна знізіць залежнасць краіны ад імпарту. Па наяўных дадзеных, да акупацыі Карабахскі рэгіён забяспечваў каля 15% патрэбаў Азербайджана ў мясе. Чакаецца, што пасля аднаўлення сельскай гаспадаркі ў Карабахскай і Усходне-Зангезурскай зонах будзе вырабляцца каля 30 тысяч тон мяса ў год.
Але і гэта не ўсё. Фонд развіцця прадпрымальніцтва запусціў механізм падтрымкі суб'ектаў мікра-, малога і сярэдняга бізнесу (МСП), якія займаюцца вытворчасцю і перапрацоўкай прадуктаў харчавання, якія ўваходзяць у мінімальны спажывецкі кошык.
У рамках дзяржпадтрымкі МСП могуць разлічваць на субсідзіраванне працэнтаў па крэдытах у банках і іншых фінансавых арганізацыях. У першую чаргу гэта закране крэдыты, атрыманыя на пастаўку ў краіну сыравіны для перапрацоўкі і далейшай вытворчасці прадуктаў харчавання.