Малдаўскія гародніна і садавіна рэдка сустракаюцца ў супермаркетах, але яны ўсё ж ёсць на рынку. Фота: moldova.travel
У разгар сезону на прылаўках малдаўскіх крам і рынкаў шмат садавіны і гародніны. На працягу многіх пакаленняў мы прывыклі ёсць разнастайную гародніну і есці садавіну на дэсерт. Для гэтага ў краіне вырошчваецца столькі прадуктаў. Толькі цяпер яе рэдка ўбачыш у крамах, нават у сезон. Пра сакрэты куплі-продажу мясцовай і замежнай гародніны і садавіны «КП» распавяла супрацоўніца буйной сеткі супермаркетаў.
Мы разумеем, што цяпер слова «танней» гучыць па-блюзнерску, але тым не менш, тое, што прывезці з-за акіяна кроп з Аргенціны больш выгадна, чым звязвацца з мясцовымі вытворцамі, добра відаць пры параўнанні коштаў у супермаркеце і на базары.
Не, супермаркеты не настроены супраць малдаўскіх фермераў. Проста малдаўскія вытворцы сельгаспрадукцыі аддаюць перавагу вывозіць прадукцыю за мяжу, выконваючы ўсе ўмовы кантракту. У Малдове да гэтага не гатовыя.
Прывезці нават моркву ці авакада з-за мяжы аднолькава зручней, чым браць у фермераў з малдаўскіх рэгіёнаў. Часта ўзнікаюць праблемы з мясцовымі жыхарамі. Напрыклад, у нас неаднаразова былі прэтэнзіі да малдаўскага вытворцы рукалы. Пастаўшчык даволі нахабна кладзе ў пакет з зелянінай не лісце, а голыя шурпатыя сцеблы, каб павялічыць вагу. На нас сварацца пакупнікі, мы некалькі разоў папярэджвалі пастаўшчыка, і тады было вырашана павялічыць закупку італьянскай рукалы. І, як ні дзіўна, ён заўсёды свежы, у адрозненне ад малдаўскага.
Супермаркеты церпяць страты ад рэалізацыі скорапсавальных прадуктаў. Гародніна і садавіна даводзіцца прыбіраць з паліц, калі яны страчваюць выгляд. Малдаўскія вытворцы альбо не ўмеюць правільна збіраць, ані захоўваць сваю прадукцыю, але псуецца яна значна хутчэй.
А вось імпартная гародніна і садавіна паступае прыгожай, упакаванай і падлягае захоўванню. Тое, што робіцца з таварам за мяжой, звычайна застаецца сакрэтам пастаўшчыкоў. Заўсёды прыемна ўзяць у рукі скрыню памідораў, прывезеных з Грэцыі, а не корпацца ў бруднай скрыні з малдаўскімі «вяршкамі», выбіраючы цэлыя і непашкоджаныя плады.
Цяпер рызыкнулі ў сезон – прывезлі малдаўскія персікі, але іх далікатная скурка нам усё сапсавала. Садавіна вельмі хутка пераставалі выглядаць прэзентабельна. Пакупнікі іх разбіралі і закочвалі ў скрыні. Так, малдаўскія персікі больш салодкія і смачныя, але іх вельмі складана прадаць. Малдаванін у вёсцы пад дрэвам возьме і з'есць хіты або злёгку гнілы персік, а ў супермаркеце той жа чалавек захоча купіць толькі ідэальны фрукт.
Хаця пакупнікі вельмі любяць фермерскую прадукцыю, таму агародніну і садавіну лепш прадаваць у так званай «фермерскай раскладцы», калі садавіна складваецца, а не пакуецца.
У 90-я гады быў такі анекдот, які і цяпер апісвае сітуацыю на плодаагароднінным рынку нашай краіны.
Упершыню за мяжой у прадуктовы магазін заходзіць ураджэнец СССР і пытаецца:
- А калі з'яўляюцца першыя клубніцы?
Яму адказваюць:
- У 6 раніцы.
У той момант усе, хто жыў у СССР, гучна смяяліся, бо клубніцы не можа стаяць у крамах круглы год кожны дзень з раніцы на прылаўку. Клубніцы мае кароткі сезон у канцы вясны і пачатку лета. Еў і кропка.
Але калі правільна наладзіць рознічны гандаль, то клубніцы можна сустрэць на прылаўках малдаўскіх супермаркетаў нават не ў сезон, праўда, па цане чыгуннага моста, як кажуць.
Такім чынам, яшчэ адна прычына, па якой крамы аддаюць перавагу імпартнай гародніне і садавіне, — стабільнасць іх паставак. Малдова, вядома, цяпер бяднее, але ўсё ж знаходзяцца аматары клубніц, якія гатовыя аддаць за 200-грамовы скрыню ягад 300 леяў і нават больш.
У імпарцёра гародніны і садавіны невычэрпная крыніца тавараў, ну хіба што форс-мажорныя абставіны, як падчас карантыну ці ваенных дзеянняў, але і гэта не моцна паўплывала на пастаўкі.
Па вялікім рахунку, супермаркеты спрабуюць весці прыбытковы бізнес як для рознічнага гандлю, так і для пакупнікоў, і ніякай змовы тут няма.